Migrasyon testi, gıda ile doğrudan temas eden ambalajlar, mutfak gereçleri ve gıda üretim ekipmanlarında, yapıdaki potansiyel toksik maddelerin gıdaya geçiş riskini belirlemeye yönelik yapılan analizlerdir. Bu analizleri etkileyen başlıca faktörler şunlardır:
Gıdanın fiziksel ve kimyasal yapısı
Temas süresinin uzunluğu
Temas sırasında oluşan sıcaklık
Ambalaj malzemesinin bileşimi ve içerdiği maddelerin oranı
Toplam migrasyon, malzemenin gıdaya geçirebileceği tüm bileşenlerin toplam miktarını ifade eder.
Bu analizler, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yayınladığı “Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Plastik Madde ve Malzemelerin Bileşenlerinin Migrasyon Testinde Kullanılan Gıda Benzerleri Listesi Tebliği” kapsamında gerçekleştirilmektedir.
Analizlerde kullanılan gıda simülasyonları aşağıdaki gibidir:
Gıda Benzeri A: Sulu gıdalar için – %10 Etanol
Gıda Benzeri B: Asitli gıdalar için – %3 Asetik Asit
Gıda Benzeri C: Alkollü gıdalar için – %20 Etanol
Gıda Benzeri D1: Yağlı gıdalar için – %50 Etanol
Gıda Benzeri D2: Yağlı gıdalar için – Bitkisel yağ
Gıda Benzeri E: Kuru gıdalar için – Poli(2,6-difenil-p-fenilen oksit)
Yapılan migrasyon analizlerinden bazıları şunlardır:
Toplam Migrasyon – Kuru Gıda Simülasyonu (Modifiye Polifenilen Oksit - MPPO ile)
Toplam Migrasyon – Tam Daldırma Yöntemi (Sulu, asitli ve alkollü gıdalar için)
Toplam Migrasyon – Mamulle Temas Analizi
Toplam Migrasyon – Yerine Geçme Yöntemi (Yağlı gıdalar için %95 Etanol ve İzooktan ile)
Spesifik Migrasyon Testleri
Bu testler, plastik bardaklar, biberonlar, su şişeleri ve konservelerin iç yüzeyleri gibi gıda ile temas eden malzemeler üzerinde uygulanır. Uygulama sırasında, belirlenen simülasyonlar kullanılarak madde geçiş sınırlarının uygunluğu değerlendirilir.
Testler, gıda ambalajlarının maruz kalabileceği en zorlu koşulları temsil edecek şekilde süre, sıcaklık ve ortam koşulları dikkate alınarak gerçekleştirilir. Böylece doğru ve güvenilir sonuçlar elde edilmesi sağlanır.
Gıda ambalajlarında kullanılan plastik türleri ve katkı maddeleri, insan sağlığını etkileyebileceği için detaylı biçimde analiz edilir. Gıdalar tüketiciye ulaşana kadar ambalajla temas hâlinde olduklarından, ambalajın hem koruyuculuğu hem de içerdiği kimyasallar açısından güvenli olması gereklidir.
Yapılan Spesifik Migrasyon Analizleri:
Bisfenol A (BPA) Tayini – [2,2-bis(4-hidroksifenil)propan]
Ağır Metal Analizi – Kurşun, Kadmiyum, Civa, Arsenik, Alüminyum, Bakır, Baryum, Çinko, Demir, Kobalt, Lityum, Mangan, Nikel
Malzeme Yapı Analizi – Ambalaj malzemesinin türü ve katkı maddeleri
Bu kapsamda, FT-IR Spektroskopisi ile plastik ambalajların içerdiği maddeler hem nitel hem de nicel olarak analiz edilir. Kızılötesi spektroskopi yöntemi sayesinde, ambalajda kullanılan organik bileşiklerin kimyasal yapısı tespit edilebilir. Bu yöntem, özellikle plastik malzeme içeriğinin belirlenmesinde etkin bir analiz tekniğidir.