TS 3033 EN 60529 Mahfazalarla sağlanan koruma dereceleri (IP kodu) (elektrik donanımlarında)

TS EN 60529 standardı, elektrikli cihazların katı cisimlere ve suya karşı dayanıklılığını ölçen ve sınıflandıran uluslararası bir standarttır. Genellikle IP kodu (Ingress Protection) olarak bilinen bu sınıflandırma, ürünlerin dış ortam koşullarına karşı ne kadar koruma sağladığını belirtir.

IP kodları, iki haneli bir sistem kullanılarak ifade edilir. İlk hane, katı cisimlere (toz, partiküller) karşı koruma seviyesini, ikinci hane ise sıvılara (su, nem) karşı koruma derecesini gösterir. Kişilerin tehlikeli bölümlere erişmesine karşı gerçek koruma değeri, birinci karakteristik rakamla gösterilen değerden daha büyükse A, B, C veya D ilave harfi ile IP kodunun isteğe bağlı bir uzantısını sağlar.

TS EN 60529, özellikle dış mekanlarda kullanılan elektrikli cihazların (aydınlatma armatürleri, prizler, anahtarlar vb.) güvenliğini sağlamak için kritik bir standarttır. Üreticiler için ürünlerinin dayanıklılığını göstermek, kullanıcılar için ise doğru ürün seçimi yapmak açısından büyük önem taşır.

EN 60529 standartı, beyan gerilimi 72,5 kV'u aşmayan elektrik donanımı için mahfazalarla sağlanan koruma derecelerinin sınıflandırılmasını kapsar.

Bu standardın amacı, aşağıda belirtilenleri sağlamaktır:

1. Elektrik donanımının mahfazalarla sağlanan koruma dereceleri ile ilgili tarifler;

• Kişileri mahfazanın içindeki tehlikeli bölümlere erişmeye karşı koruma,

• Mahfaza içindeki donanıma, yabancı katı cisimlerin girmesine karşı koruma,

• Mahfaza içindeki donanıma zararlı derecede su girmesine karşı koruma,

2. Bu koruma dereceleri için gösterilişler;

3. Her bir gösteriliş için kurallar;

4. Mahfazanın, bu standardın kurallarını karşıladığının doğrulanması için yapılacak deneyler.

Bu standart, yalnızca ilgili ürün standardında belirtildiği gibi, diğer tüm konularda amaçlanan kullanım için uygun olan, malzeme ve işçilik açısından, beyan edilen koruma derecelerini normal kullanma şartlarında devam ettiren mahfazalarla ilgilidir.

Bu standart ayrıca, genel deney kurallarının sağlanması ve seçilen koruma derecesinin, donanımın tipine uygun olması şartıyla boş mahfazalara uygulanabilir.

• Mekanik darbeler

• Korozyon

• UV ışınları

• Buzlanma

• Nem

• Patlayıcı atmosferler

gibi dış etkilere veya şartlara karşı mahfaza ve mahfaza içindeki donanımın her ikisini korumak için tedbirler ve mahfaza dışında tehlikeli olan (vantilatörler gibi) hareketli parçalara temasa karşı koruma, ilgili ürün standartının konusunu oluşturmaktadır.

IP Kodunun Düzenlenmesi:

Bir mahfaza amaçlanan farklı montaj düzenlemeleri için farklı koruma dereceleri sağlarsa, ilgili koruma dereceleri montaj düzenleme sırasına bağlı olarak imalatçı tarafından talimatlarda gösterilmelidir.

IP Kodu Elemanları ve Anlamları

IP Kodlu Harflerin Kullanımına Örnekler

IP44 – Harfsiz kullanım;

IPX5 - Birinci karakteristik rakamın kaldırılması;

P2X - İkinci karakteristik rakamın kaldırılması;

IP20C - İlâve harf kullanılması;

IPXXC - İlâve harf kullanılarak, her iki karakteristik rakamın kaldırılması;

IPX1C - İlâve harf kullanılarak, birinci karakteristik rakamın kaldırılması;

IP3XD - İlâve harf kullanılarak, ikinci karakteristik rakamın kaldırılması;

IP23S - Tamamlayıcı harf kullanılması;

IP21CM - İlâve harf ve tamamlayıcı harf kullanılması;

IPX5/IPX7 - “Çok yönlü” uygulama için su fışkırtma ve geçici daldırma işleminin her ikisine karşı bir mahfazayla sağlanan iki farklı koruma derecesinin verilmesi.

Kullanıma Örnek;

Bir ürün dış ortamda kullanılmasına rağmen doğrudan çevresel etkilere maruz kalmıyor ise IP 54 koruma sınıfına sahip olmalıdır.

Bir ürünü çevresel etkilere doğrudan maruz kalacak şekilde dış ortamda kullanılıyorsa IP 65 koruma derecesine sahip olmalıdır.

Bir ürün basınçı suyun olduğu bir ortamda kullanılıyor ise IP 66 Koruma sınıfına sahip olmalıdır.

Bir ürün kısa süreli su altında kalma ihtimali olan bir alanda kullanılıyorsa IP 67 Koruma derecesine sahip olmalıdır.

Bir ürün su altında çalışacak şekilde tasarlanmış ise IP 68 Koruma sınıfına sahip olmalıdır.

Anahtar Kelimler:  TS 3033 EN 60529, EN 60529, IEC 60529, IP Kodu, IP 65, IP 66, IP 67, IP 68, IP 54, IP 55 Giriş Koruması, Mahfaza Koruması, Toz Koruması, Su Geçirmezlik, Koruma Dereceleri, IP Dereceleri, Katı Cisimlere Karşı Koruma, Sıvılara Karşı Koruma, Mekanik Darbe, Elektrikli Ekipman Mahfazası, Uluslararası Standart, Dış/İç Mekan Kullanımı, Sızdırmazlık Etkinliği